درباره ی چربی های خون: چربی‌های خون به مولکول‌های لیپیدی موجود در جریان خون گفته می‌شود که در دو گروه عمده‌ی کلسترول و تری‌گلیسرید طبقه بندی می‌شوند. بدن انسان به دریافت چربی از مواد غذایی نیاز دارد؛ زیرا یک منبع اصلی برای انرژی محسوب می شود. به علاوه چربی به جذب برخی ویتامین ها و مواد معدنی در بدن انسان کمک می کند و هم چنین برای ساختن غشا سلولی، غلاف هایی که اعصاب را احاطه می کنند( غلاف میلین) و لخته شدن خون مورد نیاز است. خوردن زیاد غذاهایی که حاوی چربی های اشباع هستند می‌تواند به بالا بردن سطح کلسترول در خون منجر شود. اضافه‌ی کلسترول ممکن است در سطح عروق خونی رسوب کند که به آن ها پلاک کلسترول گفته می شود. این پلاک به سخت شدن رگ‌های بدن و ایجاد آترواسکلروزیس و بیماری های قلبی و سکته منجر می شود. در نتیجه ارزیابی چربی های خون با تشخیص ریسک بیماری‌های قلبی و همچنین تصمیم‌گیری در ارتباط با درمان فرد مرتبط است. چه تست هایی برای بررسی چربی خون انجام می شوند؟ کلسترول(Cholesterol): کلسترول خون یکی از مهمترین چربی ها می باشد که به طور طبیعی توسط بدن سنتز می شود. این چربی از دو منبع اصلی یکی به صورت اندوژن توسط کبد و روده(۹۰%)، دیگری به صورت اگزوژن توسط رژیم غذایی(۱۰%) تامین می‌شود. کلسترول موجود در مواد غذایی در محصولات حیوانی یافت می‌شود. این چربی در تولید و نگهداری غشاء سلول‌ها و انتقالات بین سلولی ضروری است ولی ازدیاد درمصرف آن، می‌تواند به رگ‌ها و قلب ما آسیب‌های جبران‌ناپذیری را وارد نماید. دو شکل اصلی از کلسترول وجود دارد: HDL (لیپوپروتئین پرچگال): این نوع عموما به عنوان«کلسترول خوب» شناخته شده است. HDL دارای مقادیر بالایی پروتئین و مقادیر کمی کلسترول می‌باشد که وظیفه این لیپوپروتئین برداشت کلسترول از خون و انتقال آن به کبد می باشد و مانع تشکیل پلاک‌های چربی در عروق می‌شود؛ هم چنین HDL از قلب محافظت می‌کند و مقادیر کم آن در خون می‌تواند یکی از عوامل ایجاد بیماری‌های قلبی باشد. LDL (لیپوپروتئین کم چگال): نوع دوم کلسترول در خون به عنوان «کلسترول بد» شناخته شده است. در حدود ۷۰% از LDL توسط کبد برداشت می‌شود. مقدار کمی از LDL، که البته حائز اهمیت نیز می‌باشد، توسط ماکروفاژها برداشت می‌شود که به دیواره‌ی شریان‌ها مهاجرت کرده و سبب تجمع لایه ی چربی در دیواره ی رگ ها و ایجاد پلاک آترواسکلروزیس شده و احتمال ابتلا به بیماری عروق کرونر (CHD) را بالا می برد. تری‌گلیسرید(Triglyceride): رایج‌ترین نوع چربی در بدن است. این چربی از طریق غذا وارد بدن می‌شود و علاوه بر این مقداری از آن نیز در بدن ساخته می‌شود. مقادیر بالای تری‌گلیسرید می‌تواند خطر بروز حمله و سکته قلبی را نسبت به افراد دارای مقادیر طبیعی آن، تا ۴ برابر افزایش دهد. Apo A-۱ و Apo B-۱۰۰ : آپو A-۱ و آپو B-۱۰۰ به ترتیب پروتئین اصلی در ساختار لیپوپروتئین HDL و LDL می باشد. این تست ها به عنوان مارکری جهت پیش بینی ریسک ابتلا به بیماری های قبلی و عروق محیطی کاربرد دارد. هم چنین در تشخیص عارضه های دیگری هم چون نارسایی های مزمن کلیوی، بیماری های عروق کرونر، افزایش و یا کاهش آلفالیپوپروتئین ها در خون(هایپرآلفا لیپوپروتئینمیا و هایپوآلفا لیپوپروتئینمیا) کاربرد دارد. این تست دارای حساسیت بالاتری در تشخیص ریسک ابتلا به بیماری های قلبی نسبت به بقیه ی لیپوپروتئین ها می باشد. چرا تست‌های چربی خون انجام می‌شود؟ اهمیت انجام تست‌های مربوط به چربی خون در پیشگیری و یا درمان بیماری‌های مربوط به قلب و عروق می‌باشد که با بررسی و پیگیری می‌توان از ایجاد سکته قلبی، پلاک‌های آترواسکلروزیس و بیماری‌های دیگر مرتبط با قلب و عروق پیشگیری کرد. چه شرایطی برای انجام تست‌های چربی خون وجود دارد؟ ۱- بطور ایده‌آل بیمار باید برای مدت ۱۲ ساعت قبل از نمونه‌گیری ناشتا باشد. (مصرف آب در این مدت بلامانع است) در ضمن برای اطمینان از نتیجه‌ی تست چربی خون، باید به مدت حداقل ۲ هفته دارای یک رژیم غذایی و وزنی متعادل باشید. ۲- اگر سابقه‌ی مصرف داروهای زیر را دارید و یا درصورت مصرف هرنوع داروی دیگر، حتماً پذیرش را مطلع سازید: آمیودارون، لووتیروکسین، لوودوپا، سوتالول، اسبوتولول، وراپامیل، آمیلوراید، ترازوسین، انالاپریل، کورتیکواستروئیدها، آندروژن ها، دانازول، نافارلین، داروهای ضدبارداری های خوراکی، کاتکول آمین ها، دیکلوفناک، ایبوپروفن، نئومایسین، لوواستاتین، ایزوترتینوئین، اکسی متالون، فنوباربیتال، فنوتیازین، اسید آسکوربیک، نیاسین، آمینوسالیسیلیک اسید، دی سولفیرام ۳- نحوه قرارگیری بیمار بر نتایج تست تاثیر دارد؛ چنانچه نمونه از بیماری که به مدت ۲۰ دقیقه به پشت خوابیده است تهیه شود مقادیر کمتری را نشان می دهد. ۴ - مصرف الکل ۷۲ ساعت پیش از انجام این آزمایش می تواند نتایج را به طور کاذب افرایش دهد. ۵- جهت انجام تست تری گلیسرید، Apo A-۱ و Apo B-۱۰۰ باید ۲۴ ساعت قبل از انجام آزمایش از انجام ورزش سنگین خودداری شود. ۶- کشیدن سیگار، بارداری و کاهش وزن باعث ایجاد نتایج منفی کاذب در تست Apo A-۱ می شود. ۷- Apo A-۱ و Apo B-۱۰۰ جزء پروتئین های فازحاد هستند که در مواقع عفونت و التهاب دربدن افزایش می یابند. چه کسانی در گروه پرخطر قرار می‌گیرند؟ افرادی که سابقه‌ی حمله‌ی قلبی، دیابت، بیماری شریان کاروتید یا شریان‌های محیطی را دارند، در رده‌ی«بسیار پرخطر» قرار می‌گیرند. همچنین اگر دو یا تعداد بیشتری از عوامل خطرساز زیر را نیز داشته باشند، در گروه پرخطر قرار می گیرند: سیگار کشیدن فشار خون بالا میزان پایین HDL سن بالاتر از ۴۵ سال در مردان و بالاتر از ۵۵ سال در زنان چربی خون بالا در افراد چه علایمی دارد؟ ۱- احساس سنگینی، خستگی یا کوفتگی در بدن ۲- خواب آلودگی ۳- احساس سوزش در کف پا بخصوص در شب‌ها ۴- احساس افزایش حرارت در نقاط مختلف بدن بخصوص کف پا که معمولاً در شب تشدید می‌شود. ۵- سردرد بصورت سنگینی سر ۶- خشکی و یا تلخی دهان ۷- سرگیجه و گاهی وزوز گوش ۸- ورم و پف کردن صورت ۹- افزایش تعریق بدن ۱۰- تپش قلب بعد از مصرف غذاهای چرب فرد با چربی خون بالا، می‌تواند تنها چند تا از علائم فوق را داشته باشد و لزومی به داشتن همزمان همه‌ی علایم نیست.
